ايران و رياست بر اجلاس اوپك

 

اجلاس وزرا بالاترين ركن سازمان اوپك است و وزراي نفت اوپك همه ساله يكي از وزراي عضو را بعنوان رئيس سالانه اجلاس از ميان خود انتخاب مي‌كنند. از نظر پروتكل يا آداب و تشريفات بين‌المللي، دبيركل سازمان در سطح وزرا نيست ولذا دعوت از وزرا براي شركت در اجلاسيه‌هاي اوپك بايد توسط وزيري كه رئيس جلسه است انجام پذيرد و نيز اداره جلسات بايد بعهده وي باشد. در گذشته وزراي عضو اوپك رئيس اجلاس را در هر جلسه و براي جلسه بعد انتخاب مي‌كردند اما چند سالي است كه اين انتخاب بصورت سالانه درآمده است و رئيس براي يك سال انتخاب مي‌شود. انتخاب رئيس اجلاس بصورت چرخشي انجام مي‌شود مگر اينكه وزيري كه نوبت اوست داوطلب رياست سالانه جلسات نباشد.

در هر حال رياست جلسات سال 2011 اوپك از حدود يك ماه ديگر و از  ژانويه 2011 بعهده وزير نفت ايران خواهد بود. از اين پس طبعا ارتباط وزير نفت كشور با دبيركل اوپك فعال‌تر مي‌شود و ميزان تاثيرگذاري او بر دبيركل و روند فعاليت‌هاي دبيرخانه سازمان و نيز دستور كار جلسات وزرا افزايش مي‌يابد. رسانه‌هاي بين‌المللي مرتبط، انتظار دارند كه مطالب بيشتري را از رئيس اجلاس نسبت به ساير وزرا بشنوند وطبعا اظهارات رئيس اجلاس مي‌تواند بُرد و بازتاب بيشتري نسبت به ديگر وزرا داشته باشد و اين نيز فرصت تبليغاتي و تاثيرگذاري خوبي را براي كشور فراهم مي‌كند.

معمولا وزراي نفت ناچارند كه همه تحولات جهاني نفت و انرژي را بصورت روزانه تعقيب كنند اما با توجه به اين مسئوليت جديد، وزير نفت كشور بايد در طول سال، زماني بيشتري را به رصد كردن تحولات بازار نفت اختصاص دهد و دائما از اين نظر به‌روز و آماده پاسخگوئي باشد. همچنين وزير نفت بايد نسبت به گذشته ارتباط فعالتري را با ساير وزرا داشته باشد.

خصوصا در شرايطي كه كشور دچار تحريم و مواجه با فشارهاي بين‌المللي است رياست ايران بر اجلاس اوپك و  برخورد فعال با اين سمت، امكان خوبي را براي ديپلماسي تقابل و خنثي‌سازي فراهم مي‌كند.

در طول سال در سخنراني‌هاي افتتاحيه جلسات و نيز در جريان مصاحبه‌هاي بين‌المللي، ميتوان با ظرافت و دقت، چشم‌اندازها و اهداف نويني را براي سازمان اوپك ترسيم نمود. رياست هوشمندانه در طول سال و تعامل فعال با ساير وزراي عضو و بيان مطالبي كه اعتبار اوپك و هماهنگي و همكاري اعضاء را ارتقاء دهد، مي‌تواند بسترساز موفقيت‌هاي بيشتري نيز براي كشورمان در آينده سازمان باشد و مثلا بدست آوردن سمت دبيركلي را در آينده تسهيل كند. اگر اعضاء اوپك به اين باور برسند كه ايران خواهان اعتبار و قوت سازمان و همكاري جمعي و توجه به برآيند خواسته‌هاي اعضاء سازمان است، طبيعتا شرايط براي بازي‌كردن نقش محوري‌تر در سازمان براي كشورمان فراهم مي‌شود.

لازم است از اين پس در مراجع تصميم‌ساز مانند امور اوپك وزارت نفت و موسسه مطالعات بين‌المللي انرژي، توجه افزونتري به تحولات جهاني نفت و انرژي و نيازهاي وزير نفت براي حضور هرچه فعالتر در سمت تازه بين‌المللي خود، صورت پذيرد.